آثار آلودگی نیتراتی و فسفاته بر وضعیت یوتریفیکاسیون در تالاب بین‌المللی گمیشان

نیترات و فسفات مواد مغذی محدودکننده تولید اولیه و مؤثر بر یوتریفیکاسیون هستند. به همین‌دلیل اثرات آن‌ها در شش ایستگاه از تالاب‌ بین المللی‌گمیشان و یک ایستگاه دریا مطالعه شد. برخی پارامترهای محیطی در محل توسط دستگاه مولتی‌پارامتر و مواد مغذی توسط اسپکتروفتومتر در آزمایشگاه سنجیده شدند. مقدار جذب فاکتور کلروفیلa، پس از فیلتراسیون (45/0G/FF,) و استخراج در استون90% ، در اسپکتروفتومتر به دست آمد. نتایج نشان داد، عمق کم تالاب موجب بارگذاری فسفر به ویژه در 3s و 4s بود که تحت تأثیر فاضلاب و کود کشاورزی بودند. هر چند عوامل اقلیمی به عنوان عوامل اولیه خشک سالی در منطقه مطرح هستند اما تغییرات کاربری زمین نیز بر میزان تولید رواناب و خشک‌سالی هیدرولوژیکی مؤثر بودند. کدورت در ایستگاه دریای خزر و دهانه گرگان‌رود بالا بود که با کاهش آن طی دوره مطالعه نرخ دسترس‌پذیری ارتوفسفات افزایش یافت. بعلاوه، در این دو ایستگاه‌، نیترات نقش محدودکننده تر داشت. در سایر ایستگاه‌های مطالعاتی، همبستگی مثبت بین کدورت، کلروفیل a و ارتوفسفات وجود داشت و همبستگی پیرسون در تأیید آن، ارتباط معنی‌دار ارتوفسفات وChla log را نشان داد (**69/0). بر اساس نتایج، اقدامات حفاظتی، پایش دوره‌ای وکنترل بارگذاری مواد مغذی، در کاهش یوتریفیکاسیون در تالاب بین المللی گمیشان ضروری است.